Γιάννης Δ. Αθανασιάδης
Διδάκτωρ Νομικής - Πρόεδρος Ομίλου HumansΤο 1609 ένας νεαρός φοιτητής νομικής από την Ολλανδία διατύπωσε τη θέση ότι η ελευ-θερία των θαλασσών αποτελεί τμήμα του διεθνούς δικαίου. Κατά την άποψή του, τα παράκτια κράτη μπορούν να επεκτείνουν και να ασκούν την κυριαρχία τους επάνω σε μία πολύ στενή ζώνη θαλάσσιων υδάτων, που ονομάζονται χωρικά ύδατα. Έτσι, ως αποτέλεσμα εθιμικού δικαίου, ανα-γνωρίστηκε γενικά ότι το μέγιστο επιτρεπόμενο πλάτος των χωρικών υδάτων ήταν τρία ναυτικά μίλια (3 NM). Αυτός ο κανόνας του διεθνούς δικαίου διατηρήθηκε για περίπου 300 χρόνια!!!
Η νομική αυτή ρύθμιση της ανοιχτής θάλασσας επιβίωσε για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα επειδή εξυπηρετούσε τα συμφέροντα των μεγάλων ναυτικών δυνάμεων για ελεύθερη ναυσιπλοΐα, τα συμφέροντα των εμπορικών συναλλαγών και τα συμφέροντα των αποικιοκρατικών χωρών. Όμως, η παλιά νομική τάξη θεωρήθηκε ανεπαρκής και κατέρρευσε μετά το δεύτερο παγ-κόσμιο πόλεμο. Τούτο οφείλεται σε μία σειρά από παράγοντες, όπως η εμφάνιση στο προσκήνιο των αναπτυσσόμενων χωρών, η πρόοδος της τεχνολογίας, αλλά και η αποτυχία του παραδοσιακού νομικού οπλοστασίου να ανταποκριθεί με επάρκεια στις ανησυχίες των παράκτιων κρατών σε θέματα αλιείας. Πράγματι, ο συνδυασμός ενός συστήματος χωρικών υδάτων μικρού πλάτους, από τη μια μεριά, με την ελευθερία αλιείας στην ανοιχτή θάλασσα, από την άλλη, ήταν χρήσιμος για τη διεθνή κοινότητα για όσο διάστημα υπήρχε πλειονότητα αλιευμάτων. Όμως, η υπεραλίευση στις ανοιχτές θάλασσες από τα σύγχρονα πλοία των μεγάλων χωρών – που έφεραν, μεταξύ άλλων, συ-στήματα ραδιοεντοπισμού του βυθού – και η συνεπαγόμενη εξαφάνιση πολλών θαλασσίων ειδών οδήγησε πολλά παράκτια κράτη στο να εξεγερθούν απέναντι σε αυτή την άδικη, όπως τη χαρακτή-ριζαν, κατάσταση. Επιπλέον, οι παλιές
